Pedodonti Nedir?

Çocuk diş hekimliği olarak özetlenebilecek olan “Pedodonti” doğum sonrasından daimi dişler tamamlanana kadar olan süreçte çocukların ağız içinde, diş, dişeti ve çevre dokulardaki anomaliler ve rahatsızlıklarla ilgilenen diş hekimliği branşıdır.

Çocukların; dişleriyle herhangi bir sorun yaşamadan önce kontrol amaçlı olarak diş hekimi ile tanışmaları çok önemlidir.Bu tanışma seansında; genellikle oyun ve eğlenceli aktiviteler ile diş hekimliğindeki aletler tanıtılarak,  çocuk ile hekim arasında güven bağı oluşması hedeflenir. Güven bağı oluştuktan sonra ileriki zamanlarda oluşacak problemlerde çocuk daha evvel negatif bir deneyim yaşamadığı için daha iyi bir hekim hasta iletişimi kurularak tedavi yapılması şansı artmış olur.Genel olarak, ilk randevuda diş tedavisinin yapılmaması daha çok tercih edilen bir yaklaşımdır.

Pedodontinin Amacı Nedir?

Pedodontinin amacı; öncelikle herhangi bir problem olmadan evvel çocukların ağzında olan risklerin belirlenmesi, buna yönelik tedbirlerin alınması( Örnek; florlama tedavisi vb.)olmakla beraber buna ilave olarak ortaya çıkmış problemleri tedavi etmek, bu sorunların kaynağını bularak tekrar oluşmasını engellemek olarak özetlenebilir.

Pedodontide yapılan bazı uygulamaları şunlardır;

• Ağız ve diş sağlığı kontrolü
• Süt dişi çekimi
• Travma sonucu oluşan diş bozukluklarının tedavisi
• Süt dişlerinde ve erken dönem daimi dişerde konservatif tedaviler(dolgu, amputasyon, kanal tedavisi vb)
• Çocuk protezleri (hareketli, sabit)
• Beslenme alışkanlıklarını düzenlemek

Süt Dişlerinin Önemi

Ülkemizde maalesef hatrı sayılır bir kesim; süt dişlerine zamanı geldiklerinde değişen dişler olmalarından dolayı yeterli önemi vermemektedir. Bununla birlikte erken dönemde kaybedilen süt dişleri nedeniyle ileride daha ciddi sıkıntılarla oluşabilmektedir. Süt dişlerinin erken kaybına bağlı komşu dişlerde kaymalar, alttan gelecek daimi dişin yerinin daralmasına bağlı olarak gömülü kalan dişler, diğer dişlerin önünde veya iç tarafında sıkışan tam süremeyen dişler vb. gibi farklı problemler oluşabilmektedir.  Bu nedenle süt dişlerinin öneminin ve görevlerinin çok iyi bilinmesi gerekir.

Süt dişlerinin birinci görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır.

Süt dişleri kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan daimi diş için korur ve daimi diş sürerken ona rehberlik yapar.

Pedodontide daimi dişler sürdükten sonra bu dişleri sağlam bir şekilde korumak için de koruyucu işlemler uygulanmaktadır. Bu işlemlere örnek olarak; flor uygulamaları, fissür örtücü ve yer tutucular gösterilebilir.

Flor uygulamaları: Flor, dişlerin çürümesinde önleyici rol oynayan ve dişlerin yapısının kuvvetlenmesini sağlayan bir elementtir. İlk süren dişlerde diş minesi tam olarak kendini geliştiremediği için bu dişler genellikle çürüğe karşı daha dayanıksız ve çürük oluşumuna eğilimlilerdir. Flor elementi, diş minesini güçlendirerek dişin asit etkenlerine karşı direncini arttırarak diş çürüklerinin oluşmasını önlemede yardımcı olur. Flor uygulamasının, değişik uygulama şekilleri olmakla beraber vakaya özel olarak en uygun yöntem hekim tarafından belirlenmektedir.

Fissür Örtücü Uygulaması: Fissür; dişlerin çiğneyici yüzlerinde bulunan gelişimsel yarık şeklinde oluşumlara verilen addır. Çürüklerin başlangıç noktası genelde fissürler olmaktadır. Bunu önlemek için dişler fissür örtücülerle kapatır ve  dişte çürük oluşumu başlamadan önce önlem alınmaya çalışılır. Fissür örtücü uygulaması, diş çürüklerinin oluşmasına  karşı etkisi kanıtlanmış önleyici bir yöntemdir. 

Yer Tutucular: Süt dişleri, sonrasında çıkacak olan daimi dişlere rehberlik etmesi bakımından oldukça önemli dişlerdir. Bu kadar önemli olmasının yanında bazen herhangi bir sebepten dolayı süt dişlerinin çürümesi ya da erken dönemde travmaya bağlı kaybedilmesi sonucu  çevresindeki diğer dişlerin oluşan bu boşluğa doğru kaymaları söz konusu olabilir. Bunun sonucunda diş yapısında çapraşıklık meydana gelir. Bu çapraşıklığı ve yer kaybını önlemek için dişlerde boş kalan bölgelere daimi dişler çıkana kadar yer tutucu uygulaması dediğimiz işlem gerçekleştirilir. Böylece boş alanlar korumaya alınmış olur.

Çocuklarda Çürük Oluşma Olasılığı  Ve Sebepleri Nelerdir?

Çocuklarda diş çürüğü oluşma olasılığı %80-90 arasındadır. Diş çürüğü oluşumunun en önemli sebepleri yanlış beslenme alışkanlıkları ve ağız hijyenine dikkat edilmemesidir. Genellikle karbonhidratlı yiyeceklerin(şeker, çikolata,bal vb.) diş yüzeyinde uzun süre kalmasıyla oluşmaktadır. Ağız içinde var olan bakteriler bu gıda artıkları ile beslenmekte ve bu mikroorganizmalar yardımıyla asit üretilmektedir. Bu asidik ortam dişin sert dokularında yıkıma sebep olup diş çürüklerini oluşturmaktadır.

Çocuklarda Diş Çürüklerinin Azaltılması İçin Hangi Önemleri Almalısınız?

• Çocukların sabah ve yatmadan önce dişlerinin fırçalanmasının sağlanması.
• Biberon ve emzik kullanımını sınırlamak
• Anneden bebeğe bakteri geçişinin engellenmesi(biberon ve emzikleri annenin kendi ağzına sokmak suretiyle tükürükle temas ettirmemesi)
• Erken yaşlarda çocuk hekime götürülmesi ve riskli olduğu düşünülen dişlere  fissür örtücü uygulanması
• Topikal (yüzeysel) flor uygulamaları ile ilgili olarak diş doktorunun bu konuda önerilerine uyulması.
• Karbonhidratlı yiyeceklerin(şeker,çikolata, bal vb.) sık tüketimin önlenmesi.
  
  

Çocuğumun Üst Dişlerinde Aralıklar Var, Bu İleride Daimi Dişlerinde Çapraşıklık Olacağı Anlamına Mı Gelir?

Süt dişleri yapısal olarak aralıklı dizilir. Daimi dişler ile süt dişleri arasındaki boyut farklılığından dolayı, bu boşluklar sürekli dişlere sürme sırasında yeterli alanın sağlanmasına yardımcı olur. Bu durum ortodontik problemlerin olacağı anlamına gelmez.

Çocuklarda Hangi Durumlarda Dişin Çekilmesi Gerekir?

Dolgu veya kanal tedavisi ile tedavi edilemeyecek kadar büyük bir enfeksiyon ve madde kaybı olduğunda süt dişinin çekimi gerekebilir. Enfeksiyonlar süt dişinin altında bulunan daimi diş germine zarar verecek kadar derinse süt dişinin çekimi önerilebilir.

Çocuklarda Kanal Tedavisi Yapılabilir Mi? Süt Dişlerde Kanal Tedavisi Yapılmalı Mı?

Süt dişler daimi dişlere rehber niteliğindedir. Ortodontik problemlere neden olmamak için alttan gelen kalıcı dişe herhangi bir zarar vermediği sürece süt diş mutlaka ağızda tutulmalıdır. Enfeksiyon oluşmuş veya travma nedeniyle diş zarar görmüş ise kanal tedavisi ile süt dişler ağızda tutulmaya çalışılmalıdır. Süt dişleri bilinenin aksine sürekli dişler gibi köklü dişlerdir. Çocuklardaki kanal tedavisi çok daha kısa sürede yapılır ve tahmin edilenin aksine basittir.