Protetik Diş Tedavisi Nedir?

Ağızda eksik olan dişlerin yerine protez yapılarak hem sağlık hemde görsellik olarak kişinin ihtiyacını karşılayan diş hekimliği branşıdır. Diş protezleri genel olarak 2(iki) bölümden oluşmaktadırlar. Bunlar;

1.hareketli protezler

2.sabit protezlerdir.

 Hareketli protezler total protez (tam dişsizlik durumunda), modern protezler(kısmi dişsizlik durumunda kancalı veya hassas bağlantılı-kancasız-) şeklinde özetlenebilirler.

 Ayrıca mevcut kalan sağlam dişler yerine implant destekli olarak çalışılan hareketli protezlerde vardır.

 Sabit protezlerde porselen kron, köprü ve zirkonyum diş yaygın olarak çalışılmaktadır. Hareketli protezde olduğu gibi sabit protezlerde de doğal diş desteğine ek veya alternatif olarak İmplant destekli sabit protez yapılabilmektedir.

 Diş ve yumuşak dokuların kaybını takiben oluşmuş olan fonksiyon ve estetik kaybını telafi etmek amacıyla çalışılan bu  bu branşta tercih olarak farklı tip ve çeşitlerde malzemeler her hastaya özel çözüm üretilmesi hedeflenmektedir.

Diş kaplama ve damak yaptırmak halk arasında yaygın olarak kullanılan tabirler olmakla beraber ağız içerisinde yapay olan tüm dişler protetik diş tedavisinin alanına girer.

Total (Tam), Parsiyel Hareketli Protezler

Ağızda dayanak olarak alınacak hiç dişi kalmamışsa, kuvvet iletimi, destek ve tutuculuk protezin doku yüzeyine oturmasıyla sağlanır. Tamamen doku destekli protetik uygulamalar total protez diye adlandırılır.

Hareketli bölümlü protezlerdeki kroşeler özellikle ön dişlerde estetik rahatsızlık yaratabilir. Ayrıca dişeti sağlığı yetersiz olan dişlere kroşe ile uygulanacak kuvvet dişin kaybedilmesine neden olabilir. Bu durumlarda bir tek dişe gelecek kuvvet, kronlarla dişlerin birbirlerine bağlanması ile dağıtılabilir. Metal kroşeler çevreledikleri sağlıklı dişlerde hasara ve aşınmaya neden olabilir. Hassas tutuculu protezler dişsiz boşlukların hareketli protezle desteklendiği, ağızda mevcut dişlerin, şekil, renk ve pozisyon bozukluklarının da sabit protezlerde düzeltildiği kombine bir protez türüdür. Dayanak olarak kullanılacak dişler prepare edilir. Sabit kronlar yapılırken dişsiz alana yakın olan kısımlarına da hassas tutucu adı verilen hazır malzemeler konulur. Böylece kron üzerine gelen estetik olmayan kroşe yerine ağızda görülmeyen estetiği bozmayan tutuculuk sistemi sağlanmış olur.

Protez yapılacak kısımla uyumsuzluk yaratacak, aşırı eğri, çapraşık ve uzamış dişler olduğunda, bu dişleri kaybetmektense boylarının kısaltılarak üzerlerine teleskop kron denen iç içe geçen kronlar ya da hassas tutucular uygulanabilir. Bu gibi dayanak dişin protez içinde kalıp, üzerine hareketli protetik yapının uygulandığı yaklaşımlar Overdenture (diş üstü) protezleridir. Diş kökünün ağız içinde kalması kemik erimesini önleyecek ve ağız içi algılama özelliğinin korunmasını sağlayacaktır.

Sabit Protezler

Dişte yapılan preperasyon sonrası alınan ölçülerden elde edilen modeller üzerinde hazırlanan yapıların, ağıza uyumlanarak, dişin üzerinde sabit olarak kalacak şekilde yapıştırılması ile oluşturulan protez çeşitleridir. Protezde seramik malzemelerin alt yapısında sıklıkla metal alaşımlar, full seramik malzemeler ve zirkonyum kullanılmaktadır.

Kuron

Tek dişi ilgilendiren madde kayıpları ve estetik problemler için Kuron yapılır. Dişten ölçü alınarak teknisyene gönderilen model üzerinde teknisyen, önce dayanıklılığı sağlayacak alt yapıyı, daha sonra da onun üzerinde estetiği sağlayacak porselen üst yapıyı hazırlar.

Köprü

Birden fazla diş eksikliğinde, eksik alana en yakın dişlerin dayanak olarak kullanılması ile boşlukların telafi edildiği ve daimi olarak ağızda kalan yapılara Köprü denir. Ancak, dayanak olarak kullanılacak dişler sağlıklı ve üzerlerine gelecek kuvvete dayanacak kadar da yeterli mesafede olmalıdır.

Maryland Köprüler (Adeziv Köprüler)

Tek ön diş eksikliklerinde Maryland Köprüler de bir seçenek olabilir. Eksik alanın iki yanındaki dişler kesilmeden sadece dişleri arka tarafına gelecek kanatlarla, yüzeysel tutuculuk sağlanarak yapılan uygulamalardır.

Laminate Kron

Ön dişlerde, renk değişiklikleri, pozisyon, yapı ve şekil bozuklukları ya da dişler arasındaki mevcut aralıklar estetik sorunlara yol açabilmektedir. Laminate Kuron, dişin sadece ön yüzeyinde, mine sınırları dahilinde, minimal bir preparasyon uygulanarak yapılan protetik yaklaşımdır. Dolgu teknolojisinin ve yapıştırma mekanizmalarının son yıllardaki gelişimi sayesinde, dolgu malzemeleri ile de laminate uygulamalar yapılmaktadır.

Teleskop Kuron

Protez yapılacak kısımla uyumsuzluk yaratacak, aşırı eğri, çapraşık ve uzamış dişler olduğunda, bu dişleri kaybetmektense boylarının kısaltılarak üzerlerine teleskop kuron denen iç içe geçen kuronlar uygulanabilir.

İnley – Onley Dolgular

Onley-İnley, dişte madde kaybı aşırı olduğu durumlarda, madde kaybının telafisi için laboratuarda hazırlanan büyük dolgu karakterinde yaklaşımlardır. Madde kaybı az ve tüberküller kaybolmamışsa inley, madde kaybı fazla ise ve bu kayıp, tüberkülleri de içeriyorsa onley yapılır.

İmplant Destekli Protezler

Çeşitli nedenlerden dolayı kaybedilen dişlerin fonksiyon, estetik ve fonetik görevlerinin implant destekli protezlerle yeniden kazandırılması işlevini üstlenmektedir. Diş implantları eksik olan dişlerin fonksiyon ve estetiğini sağlamak amacıyla çene kemiğine yerleştirilen vida şeklinde titanyumdan yapılmış doku dostu yapay köklerdir. Diş implantları genel olarak tek diş eksikliklerinde, birden fazla diş eksikliklerinde, tam dişsizlik durumlarında ve ortodontik ankraj(destek) amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır.

• İmplant üstü hareketli protezler
• İmplant üstü sabit protezler